De bisschop van Talibon heeft iedereen van de missie uitgenodigd voor een mis, zes uur 's-morgens. Maar voor mij hoeft dat niet zonodig en Theo ziet het ook niet zo zitten. Wanneer we dus om zeven uur gaan ontbijten zijn we de enige. Theo krijgt zijn salade en ik pak de rijst met de gebakken eieren. De laatste weken eet ik wel heel veel eieren, net als kip ook een vast onderdeel van het ontbijtbuffet. Theo klaagt over groeiende tandjes en oren, maar het is best wel lief dat ze dat speciaal voor hem klaar maken.
Het is vandaag alweer de laatste dag dat we hier zijn, morgen krijgen we een toer door Bohol. Maar voorlopig hebben we nog een ochtend in de hal voor de boeg. Het is niet zo druk als gisteren en Theo jubelt dat hij het vandaag helemaal weet hoe hij het efficiënt moet aanpakken. Mijn stalletje is gesloten vanwege gebrek aan goederen om uit te delen. Daarom ga ik me vanochtend verdienstelijk maken met dossiers verwerken. Samen met de anderen leggen we de dossiers op nummer en daarna worden de gegevens die ze nodig hebben in Texas ingevuld. We hebben de fan achter ons staan omdat het bloedje heet is. Dat maakt het sorteren en overnemen van de gegevens af en toe hilarisch met wegwaaiende blaadjes.
We hadden van de dokters al gehoord dat er veel hoge bloeddruk voorkomt. Dat heeft waarschijnlijk vooral te maken met het vele zout dat ze hier binnen krijgen door o.a. ingemaakte zoute vis. En inderdaad zien we dat in de dossiers terug. Bij andere klachten die de zusters hebben genoteerd zie je lopende neus, koorts en hoesten, o.a. met geel resultaat zoals het zo mooi in de beschrijving staat. Ook oogontsteking, waar dan vaak weer meerderen in een familie last hebben, komt vaak voor. Helaas hebben we daarvoor te weinig medicijnen om mee te geven. Het verbaast me niets met die slechte hygiëne door ontbreken van douche en wc, open vuurtjes en uitlaatgassen. Het handschrift van de meeste dokters is niet te lezen. Dat is vast en zeker een verplicht onderdeel van hun opleiding. Af en toe herken ik een term zoals amoeben. Maar vooral bij de beschrijving van de klachten die voorbijkomen vermoed ik dat sommige mensen erg ziek zijn. Ze doen denken aan T.B.C. en andere enge ziekten.
Van een andere orde zijn klachten als honger of pijn in armen en handen bij het wassen. Het is wel triest als iemands klacht honger is, dat zegt wel veel over deze samenleving waarbij sommigen moeten rondkomen 1000 peso in een maand, wat ongeveer twintig euro is. Of pijn bij de was doen, wat hier meestal nog met de hand wordt gedaan. De zusters vertellen van baby's die uitgedroogd zijn, een hazenlip hebben of een waterhoofd. Bij ons verschrikkelijk, maar niet onoverkomelijk. Hier is het een zeer trieste toekomst voor ouders en kind, want de noodzakelijke behandeling kunnen ze niet betalen.
Aan het eind van onze medische missie hebben we meer dan drieduizend patiënten gehad in drie en een halve dag. En de chirurgen hebben in het ziekenhuis driehonderd mensen geopereerd. Weinig bezoekers vindt het team, die meent dat de publiciteit beter had gekund. Het aantal dat de eerste dag kwam was veel minder dan gedacht. Pas na mond op mond reclame kwamen er meer mensen. De medicijnen die over zijn worden aan een weeshuis en een hospitaal gegeven.
Theo is ook heel tevreden met hoe het deze laatste ochtend ging, de logistiek was beter. Geen stromen mensen die kriskras door elkaar lopen, maar duidelijkheid. Eerst wegen voor je op de tribune mag scheelt ook in de duidelijkheid. Er waren anders wel mensen die dan gelijk door liepen naar een "wachtruimte".
Na het middageten gaat een deel van de groep naar VOH. Daar zijn we uitgenodigd. Terwijl we naar buiten lopen zien we een jongetje van ongeveer vijf midden in de zaal op de grond plassen. Waarop Theo droog opmerkt dat hij zich al afvroeg waar al die natte plekken vandaan kwamen. Maar we moeten voortmaken, want er staat een legertruck gereed om ons naar het weeshuis te brengen. De opstap achter op de vrachtwagen is veel te hoog, ik kom er nooit op. Maar met behulp van een stoel lukt het. Even later zitten we klem achterin en gaan we rijden. Het is nogal stoffig op de weg en Gigi deelt maskertjes uit. Zij is degene die les geeft en de verpleegsters-in-opleiding begeleidt.
Na een hobbelige rit bereiken we het dorpje "Village off Hope". Hoog en veilig ver van de kust en van de weg. Het zijn zes huisjes, waar per huisje tien kinderen van verschillende leeftijden met hun "vader" en "moeder" wonen. Elk gezin met zijn eigen identiteit en ritme. We worden op z' n Filippijns onthaald met dans en gezang door de kinderen die niet naar school zijn. En voorgesteld aan "de moeders en leerkrachten". Veel van deze kinderen hebben op straat geleefd of zijn hier gebracht als baby omdat hun eigen vader en moeder niet voor hun kon zorgen. We worden uitgenodigd om alle huizen te bekijken. Waarbij we worden rondgeleid door een aantal meisjes. Ze hebben geen stromend water zie ik op een schema waar de taken op verdeeld zijn, want vader wordt geacht voor het water te zorgen.
De jongetjes ondertussen, vinden de drie soldaten met hun truck veel interessanter. Één van de studenten is een natuurtalent in het contact krijgen met de kinderen. Ze daagt ze uit door ze te laten tellen in een vreemde taal of geeft ze krijtjes en kleurplaten om met ze kleuren. Één van de kinderen is jarig en ze geeft haar een waaier die ze bij zich heeft en wijst de anderen op het feit dat het meisje jarig is.
Na afloop krijgen we wat te eten en te drinken en wordt er verteld hoe het hier werkt. Kinderen worden financieel geadopteerd voor een bepaald bedrag, je krijgt dan om de zoveel tijd een brief en rapportage hoe het op school gaat. En met kerst en verjaardagen een lijst met eventuele cadeaus en het bedrag wat het kost. Het is wel een verkooppraatje. Maar deze mensen zijn toch wel erg idealistisch bezig. De kinderen hier gaan niet meer naar een ander adoptiegezin, zoals in andere weeshuizen vaak wel gebeurt. Want, zeggen ze, één trauma is al genoeg. En wat dat betreft kan ik het wel met ze eens zijn. Ze hebben nog de wens om nog meer huizen te bouwen, een kapel en kliniek met ambulance. Gisteren was een van de kinderen van de bewakers onder een wagen gekomen toen ze uit school kwam, en het heeft twee uur geduurd voor ze in het ziekenhuis lag. Waarna een been geamputeerd moest worden. Je hoort hier in de Filipijnen heel wat treurige verhalen. Als het geen aardbeving of tyfoon betreft, is het wel iets anders. Gelukkig was er ook een verhaal met een goede afloop. Verleden jaar zijn er veertien kinderen ziek geworden, ze hadden dengue ofwel knokkelkoorts. Gelukkig hebben ze het allemaal overleefd, maar het was kantje boord.
Na de traditionele gezamenlijke foto, nemen we afscheid en gaan we met de legertruck weer terug. Onderweg goed oplettend, want iemand is onderweg haar tasje met paspoort kwijtgeraakt. Helaas zien we het niet onderweg, wel heel veel kinderen. Ze zwaaien en roepen, we vragen ons af waar ze allemaal wonen. Na een even hobbelige terugweg komen we weer bij het hotel aan, waar we ons moeten omkleden. Later blijkt dat het verloren gewaande tasje gewoon nog in het hotel stond. Vanavond hebben we een feest, aangeboden door de goeverneur, die er vanwege een belangrijke bespreking in Manilla zelf helaas niet bij kan zijn.
Met busjes worden we naar een prachtige tuin gebracht met een overdekt terras. Daar staat een buffet op ons te wachten. Maar eerst krijgen we nog een korte presentatie over Bohol, het eiland waar we op zitten. Waarna we allemaal een aapje krijgen. Een stoffen wel te verstaan. Het eten staat te lonken, maar nu zijn alle hoogwaardigheidsbekleders aan de beurt. De nodige foto's met alle belangrijke hotemetoten en het uitdelen van certificaten, waarbij wij zelfs ook één krijgen. Hartstikke aardig van Gil Agustin, de voorzitter van de MSMT, ofwel Medical Surgical Missian Texas. Maar dan kunnen we toch eindelijk op het eten aanvallen. Nu is een feestavond op de Filipijnen niet compleet zonder live muziek en dans. De laatst paar weken zijn we wat dat betreft erg verwend, maar deze avond was helemaal geweldig. Ook deze keer maakten we het niet laat, een aantal moest wel heel vroeg op om hun vlucht te halen.
Nu is het in de Filipijnen heel gewoon om fooien te geven, helemaal omdat het loon wat de meesten krijgen niet erg hoog is. Elke keer wanneer we met een groep zijn wordt er iets afgesproken en verzameld. Zo ook nu voor de medewerkers van het hotel. Ook kopen en nemen wij in principe niets mee. Vandaar dat ik een nieuwe baas voor mijn aapje heb gezocht. De dochter van één van de medewerkers was er erg blij mee. Weer geen tijd gehad om een blog te schrijven, oei. De achterstand wordt steeds groter.
Hetty