Voor woensdag 24 oktober heb ik via Agoda het Manohara-hotel besproken. Het is het enige hotel, dat binnen het park staat, en de toegang tot de Borobudur (normaal ca. 14 euro) is inbegrepen. Het kost me nu bijna 38 euro (maar dan is er nog 13 euro af vanwege behaalde punten bij Agoda). Als je met zijn tweetjes bent, is dat hotel een koopje, maar ik ben nu maar alleen….

's Morgens doe ik zoals anders, en sta ik rond kwart over zeven op. Na het inpakken, de koffie enz. ben ik om ongeveer negen uur klaar voor het vertrek. Het stuk naar Borobudur fietsen wordt de uitdaging. De afstand is rond de 40 km.

Ik heb gekeken hoe ik door Yogya moet. Dat ziet er niet heel erg ingewikkeld uit: Eerst het bekende stuk naar het Tuguplein even verderop de Jalan Magelang in noordelijke richting op. Dan blijkt dat hier ook Borobudur al staat aangegeven. Natuurlijk is het druk en zit je als fietser voortdurend in de uitlaatgassen van met name de scooters. Het is ook warm, maar het lukt! Omdat ik de laptop heb meegenomen, heb ik een vrij zware tas op mijn rug hangen, maar ook dat gaat. Waar ik twijfel of ik goed rijd vraag ik even de weg aan mensen langs de kant, die zoals altijd gedienstig en graag helpen.

Heel lang is blijf je tussen de huizen en in de drukte fietsen; pas veel later is er af en toe wat groen tussendoor. Wat wel tegen gaat vallen is het vals plat: Er moet flink geduwd worden op de trappers, zeker de eerste helft van de tocht.

Na ongeveer anderhalf uur stap ik puffend en zwetend af: Er moet even wat gedronken worden. Een oude dame van een klein stalletje haalt binnen koud water voor me. Dat frist op. Ze vindt het zo te merken wel stoer dat ik het stuk fiets…… Ze geeft aan, dat er nog 17 km resten. Dat betekent dat ik dus al over de helft ben, en dat valt weer mee.

Het valse plat is overigens nog niet ten einde. Langs de weg zijn verschillende steenhouwerijen, waar in de traditionele stijl beelden worden gehouwen. Verder blijft het druk en bebouwd. Een man op een scooter steekt zijn hand uit om me een eindje mee te slepen, maar dat sla ik zo vriendelijk mogelijk af.

Nog weer verder kom ik langs het Chinese kerkhof, met halfronde graven tegen een heuvel. Daarna gaat de weg ook vaker naar beneden. Soms hoef ik bijna niet te trappen, dus dat is andere koek. De laatste 10 km moet ik in westelijke richting en meer tussen de rijstvelden. Eindelijk groen en wat rustiger. Toch nog onverwacht zie ik ineens de Menduttempel staan; dan is Borobudur dichtbij. Op het eind moet ik nog even zoeken en vooral vragen waar het Manoharahotel is. Ik parkeer de fiets voor het hotel (wel een beetje raar, een gewone fiets voor een vrij luxe hotel). Alles is goed geregeld: De kamer is lekker koel en ziet er goed uit, het hotel ligt in een mooi aangelegde tuin, vlak voor de Borobudur. Ik ga me eerst van het zweet ontdoen onder de douche, drink koffie en ga dan op pad. Wat een voorrecht om voor de vijfde keer in mijn leven op één van de mooiste plekjes op aarde te zijn, en alles lekker op mijn gemak te kunnen bekijken, zowel vanmiddag als morgenochtend.

De Borobudur is een berg van beelden, een uniek monument in de wereld, een stenen mandala, of "een gebed in steen". Moeilijk te beschrijven (al probeer ik het wel steeds), maar des te meer te beleven. Wat is ie mooi, en dat al meer dan 1200 jaar lang! En ook helpt mee, dat er een lekker windje staat en het niet druk is.

Altijd mooi is het uitzicht op de beeldenberg in zijn geheel, van beneden af, want hij is gebouwd op een kunstmatige heuvel.

Ik begin bij de Kamawibhangga-reliëfs, allerlei mooie levendige taferelen uit het dagelijkse leven van die tijd. In een hoek zijn deze te zien, maar voor het grootste deel zijn ze bedekt, want al tijdens de bouw bleek extra versterking tegen de voet nodig.

Daarna loop ik netjes volgens de regels naar het midden aan de oostkant, de "voorkant" van het grote vierkante bouwwerk. Stenen leeuwtjes staan ervoor; aan de zijkanten van de trappenzijn er kalakoppen (een soort waterdraken) met leeuwtjes in hun opengesperde bekken. De trapleuningen voeren naar de grote monsterkoppen (makara's) boven de poorten.

Eerst loop ik linksom om het buitenste terras heen, en bekijk ik de reliëfs, die vaak uitgesleten zijn, met bodhisatwa's en andere goddelijke figuren. Daarboven zijn er Boeddha's in nissen, aan elke kant in een andere houding. Ook de Boeddha's op de hogere terrassen kun je van hieruit zien. Er zijn vier vierkante terrassen, die de overgang tussen het leven van de mensen en het goddelijke vormen.

Hierna loop ik in de galerijen van het eerste vierkante terras. Tegen de buitenmuur zijn er vaak mooie gedetailleerde reliëfs met allerlei afbeeldingen uit de vorige levens van de Boeddha met allerlei taferelen uit het dagelijkse leven, afbeeldingen van monsters, dieren tussen bomen, paleizen, dansers en danseressen. Daarna ga ik alle reliëfs van de bovenste rij tegen de binnenmuur af, nog steeds op het eerste vierkante terras. Dit zijn allemaal scenes uit het leven van de Boeddha,en ik bekijk ze met een papiertje van een vorige keer in mijn hand nu echt stuk voor stuk, want ik heb toch tijd zat vanmiddag. Zo zie je ieder keer weer nieuwe dingen.

Daarna is het ineens bijna half vijf uur geweest. Daarom loop ik door naar het "goddelijk" gedeelte, de ronde terrassen boven op de heuvel. Altijd met een rustige harmonische uitstraling. Nu extra sfeer met de laagstaande, en later bijna ondergaande zon. Jammer genoeg ben ik niet de enige die er zo over denkt….

Op de drie ronde terrassen staan stoepa's met ruitvormige en bovenaan vierkante openingen. Daarbinnen zitten boeddha's. Vroeger waren veel van de stoepa's nog open. Nu heeft men er maar twee niet gerestaureerd. Boven alles uit steekt de hoge (maar eigenlijk minder interessante) hoge centrale stoepa. Mooi steken de stoepa's af tegen de groene heuvels verderop, en de soms al wat rood wordende lucht.

Je mag tot ruim kwart over vijf blijven; daarna wordt iedereen vriendelijk weggeleid. Later op de avond eet ik in het open restaurant. Druk is het er niet; twee muzikanten spelen zachtjes op de gamelans.

Donderdag 25 oktober sta ik om half zeven op, en ga ik een keer lekker ontbijten in het open restaurant met uitzicht op de Borobudur. De zon schijnt al volop. Om goed acht uur loop ik al weer naar de Borobudur. Het is nog niet druk; en de voorkant wordt door de ochtendzon prachtig beschenen.

Eerst ga ik weer door naar de ronde terrassen bovenop. Daarna ga ik verder waar ik gebleven was: Bij de onderste panelen van de binnenmuur van het eerste vierkante terras. Hierna volgt de buitenmuur van het tweede terras, een vervolg van de vroegere levens van de Boeddha, waar nogal veel verdwenen of beschadigd is. Tegen de binnenmuur zijn er dan de voorstellingen met de Boeddha van de toekomst, Maitreya. Van het derde en nog sterker het vierde terras is maar een deel te bezoeken, omdat er gerestaureerd wordt. Hier gaat het over Sudhana, die de opperste wijsheid trachtte te zoeken.

Tenslotte kom ik weer op de mij zo dierbare ronde terrassen. Er zijn veel Indonesische middelbare scholieren, die heel graag met mij op de foto willen (alleen maar omdat ik een blanke man ben natuurlijk…..). Ze vragen dat allemaal zo vriendelijk, dat ik helemaal mijn foto-weerstand kwijt raak.

Om goed elf uur ga ik terug naar het Manoharahotel.Ik drink nog lekker een paar koppen koffie in de koele kamer en ruim mijn spullen op. Hierna fiets ik nog langs de Pawontempel en de Menduttempel, met de prachtige grote beelden van Boeddha, geflankeerd door twee bodhisatwa's.

Dan begint echt de terugweg. Omdat de vorige dag de laatste tien km lekker naar beneden liepen, moet ik nu dus juist flink trappen tussen de rijstvelden. Op het eind ervan rust ik even uit, en drink ik een flesje water in de schaduw.

Daarna kom je op de weg zuidwaarts richting Yogya. Ook hier blijft het nog een achttal km klimmen. Even verderop puf ik weer uit met een flesje water bij een vriendelijke mevrouw in haar winkeltje. Dan begint al snel de hemel op aarde: Zo'n twintig km lang hoef ik bijna niet te trappen; heerlijk! Het gaat nu ook sneller natuurlijk, en al vlug rijd ik door Sleman, en vervolgens Yogya binnen. Tegen half vier kom ik bij Tigalima aan.

's Avonds ga ik eten bij de Italiaan vlakbij. Ik neem bruschetta en daarna spaghetti bolognese en natuurlijk aardbeiensap. Heerlijk smaakt het allemaal. Als ik wegloop, praat ik nog even met de groep van de vijf meiden die hier ook weer zitten. "Thuis" is het skypen met Annemiek en mijn moeder, zoals elke donderdag, en daarna facetime met Roland. Mooie dagen waren het!