Echte reisdag vandaag. Niet een rijstdag, want we willen éventjes geen Japans eten. Gisteravond Shojin-Ryori gegeten, dat is de keuken van de Shingon monniken. Niets mis met een vegetarische maaltijd, maar dit neigt ons iets te veel naar 'super food'. Rauwkost met zeewier.

Om zes uur staan we op en pakken snel de rugzakken in, want om half zeven begint de Boeddhistische ochtendceremonie beneden in de gebedsruimte van de tempel. Vier mannen en een vrouw zitten op een rij in kleermakerszit met hun rug naar een handvol toeschouwers, zodat iedereen is gericht tot Boeddha.

De oudste van de vijf - vermoedelijk de abt - zit op een verhoging in het midden en is duidelijk beter doorvoed en mooier gekleed. De vier andere monniken reciteren min of meer in samenzang een reeks monotone mantra of sutra, die klinken als 'samba-simba-shinto-samba-simba-shinto', terwijl de abt allerlei figuren in de lucht maakt met zijn handen, op een kleine gong slaat of met een belletje rinkelt. Eén van de monniken laat regelmatig een grote klankschaal galmen en een ander slaat twee bekkens tegen elkaar. We krijgen koude voeten, want we mogen uiteraard geen schoenen aan in de tempel en het is best fris op de vroege morgen. Na veertig minuten is de ceremonie voorbij, dus we halen onze rugzakken. Op naar Hiroshima!

Dit is duidelijk de langste rit van de vakantie. De stopwatch start om half acht. Even lopen naar de bus, die ons naar de kabeltrein brengt. Vervolgens met zeven treinen de route Gokurakubashi, Hashimoto, Shin-Imamiya, Namba, terug naar Shin-Imamiya voor de goede trein, Osaka, Shin-Osaka en... Hiroshima. Het laatste stuk met de Shinkansen, dat gaat écht hard!

De naam Hiroshima heeft iets onheilspellends, omdat hier op 6 augustus 1945 om kwart over acht 's ochtends 'little boy' uit de lucht komt vallen. Op 600 meter hoogte ontploft de eerste echte atoombom en een paar tellen later is de stad letterlijk van de aarde gevaagd. In de daaropvolgende nacht lijkt Hiroshima nog het meest een nasmeulend kampvuur. Ongeveer zeventigduizend mensen zijn meteen overleden en een groter aantal is gevlucht, vaak zwaar verbrand. Hooguit tien gebouwen overleven de klap, waaronder de Industrial Promotion Hall met haar bekende koepel. Vlakbij het gebouw is nu een monument voor wereldvrede en een indrukwekkend museum.

In het museum wordt in alle gruwelijke details uitgelegd wat er op en na 6 augustus is gebeurd. We zien een verwoeste driewieler, een lunchbox met verkoolde lunch, een sandaal van een gestorven kind. Het enorme leed van de overlevenden (de hibakusha) is door niemand erkend - de Amerikanen hielden zelfs jarenlang geheim dat ze een atoombom hadden gebruikt.

Zonder iets af te willen doen aan het leed van de slachtoffers... ik merk tóch irritatie over de eenzijdige geschiedschrijving. Waarom zien we vrijwel niets over de gebeurtenissen van vóór augustus 1945? Niets over de zes miljoen vermoorde Chinezen. Niets over de miljoenen doden in Indochina en Oost-Indië. Niets over de medische experimenten van Unit 731. Niets over de 'troostmeisjes'. En deze oorverdovende stilte wordt op z'n minst in stand gehouden door de huidige regering.

Voor we hier aankwamen, stond de naam van de stad synoniem voor die tragische gebeurtenis zeventig jaar geleden. Nu zien we dat Hiroshima een levendige stad is, met inmiddels meer dan een miljoen levende inwoners. We lopen een paar uur rond, eten bij een Peruaans restaurant - zonder rijst - en eindigen in de veel te dure bar van Hotel Granvia, waar we vanaf de 21ste verdieping alles overzien. Hiroshama leeft nog en ziet er prachtig uit.