THU 25 JUNE

Ons verblijf in het Mescot Jungle Camp sloten we af door een klein steentje bij te dragen aan het werk van deze organisatie. In dit geval het aanplanten van palmen op een braakliggende stuk grond aan de overzijde van de rivier. Gewapend met Maleis tuingereedschap en een paar uit de kluiten gewassen stekjes van een palmsoort, baanden Jade en ik ons een weg door het veld om een goed plekje voor onze babybomen te zoeken. Heel wat zweetdruppels later - we stonden lekker te grillen in het open veld - hadden we met de hele groep tientallen stekken gepland. Goed bezig! Hierna was het tijd om te vertrekken naar onze Batu Puteh Miso Walai Homestay, een ander onderdeel van de Mescot organisatie. We werden per tweetal bij verschillende families in huis geparkeerd om te ervaren hoe een dergelijke familie leeft en woont. Kort gezegd: het was een aparte ervaring…

We arriveerden rond 11.30 uur bij ons gastgezin en voordat we ons konden verbazen over hoe anders zo'n huis eruitziet, werd ons meteen een lunch voorgeschoteld. Voor ons gevoel hadden we net het ontbijt achter de kiezen, maar weinig tot niks eten is onbeleefd. Gelukkig is rijst licht verteerbaar en smaakte het lekker! Onze familie was Moslim, de Ramadan was in volle gang, dus de amper Engelssprekende moeder en dochter zaten ons schaapachtig aan te gapen terwijl wij ons eten naar binnen schoven. We probeerden een gesprek aan te knopen, wat met de moeder onbegonnen werk was. Het bleef bij vriendelijk lachen en 'terima kasih' zeggen om te bedanken voor een ongewenste refill van de mierzoete thee. Daarna werd ons medegedeeld dat ze gingen rusten en wij dat ook maar moesten doen. We waren echter niet bepaald moe van die paar boompjes ingraven, dus wat doe je dan? Terwijl moeders in de woonkamer uitgevloerd op de bank hing te dutten en dochterlief nergens meer te bekennen was, zochten wij een strategisch plekje pal voor de ventilator. Mijn hemel ik smolt bijna! Achteraf gezien bleek het buiten op de veranda een stuk koeler… We werkten onze dagboeken bij en ik maakte een back-up van mijn foto's op de iPad, terwijl we ons verwonderden over het huishouden. Als het niet zou gaan regenen, werden we om 15.00 uur opgepikt voor een bezoek aan de Burial Caves 'Agop Batu Tulug' (klik hier voor meer info). Gelukkig bleef het droog, dus we konden even ontsnappen uit deze ongemakkelijke situatie! Verenigd met de groep bleek dat iedereen een gemengd gevoel had over dit onderdeel van de tour, want eigenlijk niemand was erg enthousiast. Na een vrij kort durend bezoek met een steile klim in de bloedhitte, smeekten we onze tourguide Jay om ergens te stoppen waar ze koud drinken en ijsjes verkochten.

Een blikje Nescafé ijskoffie en ietwat kleffe Cornetto later arriveerden we weer bij onze Homestay. En weer stond er iets van eten op het programma; 'afternoon tea'! Met moeite schoven we een smakelijke knalgroene pannenkoek met iets van kokosspread naar binnen, weggespoeld met wederom teveel mierzoete thee. Het gesprek met dochter Gemma kwam iets beter op gang en we kletsten over ons leven in Maleisië, Australië en Nederland. Verder speelden we met één van de tig katten die er rondliep. Jade en ik hadden ons voorgenomen om te proberen mee te helpen met de bereiding van het avondeten. Dat kwam niet echt van de grond, want we werden zo ongeveer opgedragen om ons op te frissen en een bucket shower te nemen. In de tijd dat Jade hieraan gehoorzaamde, lukte het mij om maar liefst 2 chilipepers fijn te snijden. Tot zover mijn bijdrage aan het huishouden… Het avondeten smaakte prima en Jade en ik grinnikten bij elk stukje rode en groene chilipeper die we tegenkwamen. 's Avonds was het tijd voor een hilarisch tafereel, want we werden rond 20.30 uur opgehaald voor een culturele show uitgevoerd door de lokale bevolking. Maar niet voordat we ons in 2 traditionele gewaden hadden gehesen. Je raadt het misschien al, ik moest eraan geloven, Annemarie in een jurk! Aan het einde van de show moesten we verplicht meedansen, wat zoveel inhield als ritmisch met je armen zwaaien, af en toe een rondje om je as draaien en tegelijkertijd met een zijden zakdoek wapperen. Ik kon amper ademen, want die rok was voor het mooie een maatje te krap, maar wat hebben we gelachen!

FRI 26 JUNE

Om 7.00 uur zaten we aan onze stir-fried noodles met een gebakken ei, want om 8.00 uur werden we opgehaald voor een lange rit van ongeveer 4 uur naar Poring Hot Springs. Het bleek dat bijna niemand het jammer vond om de gastgezinnen te verlaten en voor mezelf gesproken vond ik het verspilling van een dag. Het zal best zijn dat je er de lokale bevolking mee steunt, maar voor mij geen Homestays meer. Aangekomen bij de Hot Springs checkten we in bij ons 'Serendit Hostel', zoals het was genoemd in ons reisprogramma. Het bleken superluxe tweepersoonskamers met boxspring bedden en airconditioning! In de gemeenschappelijke ruimte stonde super comfortabele fauteuils en op de gang waren schone, normale, betegelde douches en toiletten! WAUW! Nadat we onze accommodatie hadden bewonderd, gingen we een wandelingetje maken over de 157m lange en 41m hoge Canopy Walkway door het regenwoud. Heel wat 'groupselfies' en wedstrijdjes lopend over de hangbrug zonder je handen te gebruiken later, gingen we de hete bronnen uittesten waar het park om bekend staat. Het bleken betegelde tobbes met dakjes erboven tegen de zon, die je zelf vol moest laten lopen met het zwavelzuur bevattende water. Wij hadden ons echter natuurlijk gevormde gaten in een rots voorgesteld, waar het water in naar boven borrelde! Het duurde een eeuwigheid voor die troggen volliepen, wat mij goed uitkwam, want ik moest mijn helende linkerknie eigenlijk drooghouden. Al met al deden we deze dag niet heel veel, hoewel de tijd voorbij vloog met al het gezellige geklets binnen de groep. Na het eten gingen we in het donker met onze hoofdlampjes frisbeeën op het veld tegenover ons onderkomen. Ik voelde me net weer een klein kind, want het was super leuk! Na terugkomst in onze kamer bleek de airconditioning - die ik op 16 graden had ingesteld - iets te flink zijn best te hebben gedaan. Het leek, tot grote hilariteit van de rest, wel een vrieskist! Brrr… Kwamen die dikke dekbedden toch nog van pas…

SAT 27 JUNE

Goed ontbijten was een must deze ochtend, want er stond een jungle trekking op het programma door de middle of nowhere aan de rand van het Mount Kinabalu National Park! We reden naar het startpunt van de tocht middenin een palmolie plantage. Aangezien wij de eerste tourgroep waren na de aardbeving bij Mount Kinabalu, was dit een niet eerder georganiseerde trip. Wij hadden de primeur! En dat verklaarde eveneens de bijna 1 op 1 begeleiding van het regiment berggidsen dat meeging. Voorop gingen een stel gidsen met kapmessen om zich een weg te banen door dit ruige stuk jungle. Dit was geen toeristische trekpleister zoals de beklimming van Mount Kinabalu wel zou zijn geweest. Van een makkelijk te volgen trail was dan ook geen sprake, laat staan een aangelegd pad. Dit was het échte werk, top!! We startten om 9.00 uur en hebben uiteindelijk 4,5 uur gelopen, geklommen, gekropen en geklauterd door het tropische regenwoud. De tocht voerde ons eerst omhoog over een dichtbegroeide richel van de berg. Dat was meteen zweten geblazen! Met rode verhitte hoofden én big smiles staan we dan ook op de eerste 'groupselfie'. Vervolgens slingerden we ons vasthoudend aan lianen en boomwortels soms letterlijk een weg door de jungle. We passeerden steile flanken op gladde passages waar je niet naar beneden wilde glijden, omdat je dan geheid giftige planten, stekelige bomen en een eventuele slang tegen kon komen. Ook moesten we ons een viertal grotten door wurmen. Rugzakken werden doorgegeven bij nauwe doorgangen en iedereen zag er na verloop van tijd uit als een doorleefde Indiana Jones met vieze broeken en vegen op het gezicht.

Ik genoot eigenlijk niet eens het meest van de omgeving, maar van de tocht zelf. Heerlijk avontuurlijk! Teamwork was een vereiste en de groepsband werd voelbaar hechter. Ik vond het één van de hoogtepunten van mijn reis en had stiekem gehoopt dat er meer van dit soort activiteiten waren georganiseerd. Misschien moet ik hier eens een groep van Unilever heensturen, dan kan ik zelf mooi mee als begeleiding! Uiteindelijk doemde de palmolie plantage ineens weer op en vlogen de high fives in de rondte. Iedereen was hongerig en bezweet, maar dolenthousiast met een voldaan gevoel. GAAF! Op naar de rivierbank waar we gingen picknicken en een duik in het heerlijke frisse water konden nemen. 's Avonds gooiden we het frisbeeën weer in de herhaling. Dit keer zonder de hoofdlampjes en met een paar glazen Absolut vodka Vanilla gemixt met Coca Cola in ons mik. De volgende dag had iedereen wel ergens spierpijn van de jungle trekking, maar de blauwe plekken waren souvenirs van het potje frisbee-rugby dat de Australiërs de avond ervoor hadden bedacht…

SUN 28 JUNE

Vandaag belandden we in mijn allerlaatste accommodatie van de reis; de Seaside Travellers Inn in Kinarut op zo'n 20km ten zuiden van Kota Kinabalu. Door deze gedachte kwam het einde van mijn maand Maleisië ineens wel erg dichtbij… Gelukkig had ik nog 3 volle dagen lol met deze toffe groep voor de boeg! We begonnen de dag met een bezoek aan het Kundasang War Memorial. Het feit waarom dit complex is opgericht, was mij niet bekend, maar vooral voor de Australiërs en Engelsen bleek dit een trieste plek: De dodenmarsen van Sandakan waren een serie geforceerde marsen van Sandakan naar Ranau; 260km door moerasland, dichtbegroeid oerwoud en vervolgens naar de oostelijke bergrug van Mount Kinabalu. Deze marsen leidden tot de dood van 2.400 geallieerde krijgsgevangenen van het Keizerrijk Japan, gevangengenomen tijdens de oorlog in het Pacifisch Gebied en tot dan gevangen gehouden in jappenkampen in Noord-Borneo. Aan het einde van de oorlog bleek dat van alle gevangenen slechts 6 (ontsnapte) Australiërs dit overleefd hadden. De lichamen van de meeste slachtoffers werden nooit teruggevonden. Wereldwijd wordt tegenwoordig erkend dat Sandakan en Ranau behoorden tot de meest dodelijke kampen voor Australische krijgsgevangenen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na dit bezoek stapte iedereen zwijgzaam in onze twee personenbusjes en pas toen we verderop stopten bij een fruitmarkt werd er weer gepraat. Het was wel duidelijk dat vooral de videobeelden van deze nare taferelen ons niet koud hadden gelaten…

Na de lunch met een overheerlijk bord vol 'Mee Hoon Singapore style' en ijskoude homemade ijskoffie liepen we vergezeld door een vrouwelijke berggids een korte trail aan de voet van Mount Kinabalu. De dag ervoor had onze tourguide Jay gecheckt of dit door kon gaan, want er waren nog altijd naschokken voelbaar. Het aangelegde (en naar mijn zin te) makkelijk begaanbare pad viel enigszins tegen. Hoewel de gids enthousiast vertelde over alle honderden soorten orchideeën die in dit nationale park te vinden zijn, is dat toch iets minder interessant als er amper een bloeiende orchidee te bekennen is. In de Botanical Garden testte ik op mijn gemak de macrostand van mijn camera en ook ons paparazzi duo Jade en Mike namen rustig de tijd voor hun foto's. Deze ingelaste activiteit was het gevolg van het gewijzigde reisprogramma en helaas kwam het ook over als iets om de tijd noodgedwongen in te vullen. Jammer!

Maar de dag was nog niet voorbij, want om 18.00 uur werden we bij het Mari Mari Cultural Village verwacht voor een drie uur durend bezoek onder leiding van een gids en afsluitend dinerbuffet. Het is een soort openluchtmuseum waar de 5 etnische groepen van Borneo worden belicht: Dusun, Rungus, Lundayeh, Bajau en Murut. Per stam is een traditioneel longhouse nagebouwd, zodat je kan zien hoe de diverse groepen leefden. Bij ieder longhouse leer je over de betreffende inheemse volksgebruiken en worden er demonstraties gegeven; koken in een holle bamboestam, rijstwijn maken, vuur maken, henna tatoeages zetten, blaaspijp schieten etc. Een toeristische trekpleister, maar ik vond het erg interessant en leuk opgezet. Zo leerden we dat er vroeger lugubere koppensnellers in Borneo rondliepen en vooral het Murut volk daar erg fanatiek in was. En ik kwam meer te weten over de Bajau stam; het volk dat o.a. rond de eilanden bij Semporna en dus Pom Pom Island leven. De Bajaus leven vooral op zee, de naam staat dan ook voor zeezigeuners of nomaden van de zee. Voordat we richting dinerbuffet gingen, was er een korte dansvoorstelling, dit keer zonder verplichte traditionele kleding. Het buffet zelf viel tegen, want de lading Chinese toeristen hadden het voedsel torenhoog op hun borden gestapeld en er werd niks bijgevuld. We schraapten de metalen bakken leeg, maar moesten het vooral doen met droge rijst. Zelfs de koffie- en theedispensers bleken droog te staan. Alsnog een 'tourist trap'? In elk geval een dik minpunt!

MON 29 JUNE

Ik had er zin in vandaag, want er stond snorkelen op het programma! Eindelijk weer het zeewater in! En ik was super benieuwd hoe de onderwaterwereld er hier uit zou zien in vergelijking met de oostkant van Borneo. Nadat de rest van de groep was uitgerust met snorkel gear - lang leve mijn eigen setje - gingen we per boot van de Jesselton Point Jetty naar Gaya Island. Dit eiland is één van de grotere eilanden van het Tunku Abdul Marine Park voor de kust van Kota Kinabalu. We begonnen de dag met een korte trail naar het beginpunt van de Coral Flyer: de langste zipline tussen 2 eilanden ter wereld. Hangend in een harnas zoefden we met 50 km/h aan een stalen kabel van Gaya Island naar Sapi Island. Een afstand van 235m over het turquoise water, cool man! Het staat allemaal op video! Na deze enerverende activiteit werden we met een motorbootje teruggebracht naar Gaya Island voor de lunch. We sprongen een gat in de lucht toen we op de menukaart hamburgers zagen staan. Er waren er maar 6 in voorraad, precies genoeg voor het aantal watertandende personen. Even waren het de beste burgers ter wereld.

Na de lunch was het dan toch echt tijd om het water in te duiken. Een korte tocht met de boot bracht ons naar de eerste van twee snorkelspots. Het was heerlijk om weer in het water rond te kunnen dobberen en te genieten van al het moois. Ondanks het troebelere water ten opzichte van Pom Pom Island was er genoeg te zien! Dat het zicht minder was, was te verwachten door de nabijheid van een grote stad en de dosis toeristen die deze eilandengroep jaarlijks aantrekt. Om wat meer visjes te zien, zwom ik weg van de groep spartelende reisgenoten. Sarah, de Nieuw Zeelandse, is een fervent duikster en kwam me achterna. Beiden gewapend met een camera wezen we elkaar op een anemoon met clownfishes, een voorbijkomende school inktvisjes en tal van bontgekleurde parrotfishes. De tweede snorkelspot had minder koraal, maar meer vissen, dus ik vermaakte me prima! De tijd vloog voorbij en na heel wat duckdive meters, een lading onderwater beeldmateriaal en lol met de hele groep, was het tijd om terug te keren naar KK.

Eind van de middag doken we met z'n allen in het zwembad van het hotel. We proostten op een geweldige tijd met een geweldige groep mensen, want helaas was dit de laatste avond met de gehele groep. We dineerden op de veranda met zeezicht van het hotel en praatten na over alles wat we hadden beleefd. Van tevoren had ik ingeschat dat we op Pom Pom veel vis zouden eten, maar niks was minder waar. Nu we een accommodatie aan zee hadden, moest ik dus wel aan de vis! Ik bestelde een hele vis, gemarineerd van kop tot staart, die me glazig aan lag te kijken. Het smaakte fantastisch en op wat onderdelen, zoals een kop, ruggengraat en hoopje graten na ging mijn bord leeg. We spoelden onze maaltijd weg met flink wat glazen rijstwijn gemixt met cola, wat tot gevolg had dat ik einde van de avond klaarwakker in bed lag en niet kon slapen. Het begon zo hard te regenen dat het dwars door het dak leek te komen. Rond 12 uur begon mijn bed ineens te schudden. Niet heel hard, maar toch duidelijk voelbaar. Ik dacht in eerste instantie dat het aan de hoeveelheid rijstwijn lag. Het bleek echter een naschok van de aardbeving die ruim 10 seconden aanhield. Gek om mee te maken! Jade tukte intussen rustig door…

TUE 30 JUNE

Bijna iedereen vloog deze dag naar huis, maar ik had nog een dag extra. Jade, Mike, Dale en Matt vervolgden als enigen de trip, aangezien zij een 18-daagse tour hadden geboekt die ook door zuid Borneo (Sarawak) ging. Ze hadden een vrij in te vullen dag en moesten pas om 18.00 uur bij het Cititel hotel zijn voor een briefing en het ontmoeten van het nieuwe reisgezelschap. De dag ervoor hadden we bij Jay geïnformeerd of we wellicht konden gaan raften, want dat scheen je in de buurt van KK goed te kunnen doen. Voor categorie 3-4 waren de omstandigheden niet goed genoeg, maar voor categorie 1-2 stond er genoeg water in de rivier. Jeeej actie!! Om 7.30 uur schoven we snel een ontbijtje naar binnen en namen we afscheid van de rest, want om 8.00 uur stond het busje van de white water rafting organisatie voor de deur. Na een rit van 2 uur kwamen we aan bij het beginpunt, waar we onze reddingsvesten en helmen kregen uitgedeeld. We kregen een jonge knul als instructeur toegewezen en doken met onze raft de stromende rivier op. Het was een vrij rustig boottochtje van 8km, want deze tocht was ook voor gezinnen met kinderen geschikt, maar we hadden categorie 5+ plezier! Ook hier bleek mijn waterdichte camera met selfie modus een top aankoop, want er is heel wat beeldmateriaal geschoten. Tussendoor stopten we een aantal keer om te zwemmen, vissen te voeren en een dam over te steken. Er werden watergevechten met de peddels gehouden, de raft werd een aantal keren expres door onze instructeur omgekieperd en de peddel high fives vlogen veelvuldig door de lucht. Ergens onderweg liepen we 200m langs de kant tegen de stroom in om vervolgens al bodyraftend het snelstromende water te bedwingen. Na 3 van deze ritjes was ik blij dat mijn lenzen nog in mijn ogen zaten en ik was een blauw achterwerk rijker!

Actie maakt hongerig, dus we vielen aan op het lunchbuffet bij het eindpunt van de tocht. Het busje dropte ons bij het Cititel waar de rest deze nacht verbleef, dus ik douchte en kleedde me om op de kamer van Jade. Daarna hadden we nog een dikke 2 uur tot de briefing begon, dus we gingen gezamenlijk de stad in. In een winkelcentrum smeerden we Mike een neppe Oakley zonnebril aan en Dale moest nieuwe insectenspray hebben, omdat zijn flesje kapot was geknaagd door wildlife in het Mescot Jungle Camp. Na heel fout een hamburger bij de Mac en flat white bij de Starbucks, liepen we richting KK's boulevard en doken The Shamrock Irish Bar in. Op dinsdag was het blijkbaar de hele dag 'happy hour', dus 2 Borneo style (op basis van lokale dranken) cocktails halen 1 betalen. Jade koos een tropisch genaamde variant en ik ging voor een Borneose Mojito. In plaats van 1 cocktail kregen we echter 2 cocktails per persoon! Ach goed dat we 2 soorten hadden besteld, dan konden we mooi uitwisselen. Het enige probleem was dat we maar een half uur hadden om die dingen naar binnen te gieten! Toen ik uiteindelijk in de lobby van het hotel gebruikmaakte van de wifi om in te checken voor mijn vluchten, voelde ik de alcohol langzaam naar mijn hoofd stijgen… Na de briefing liepen we linea recta terug naar onze Ierse stek, want dat leek de ideale plek voor een laatste gezamenlijke avond. De pint Kilkenny gleed soepeltjes naar binnen en de rest van de avond was het een grote gezellige bende. We kletsten en lachten heel wat af, ondertussen maakten de jongens er een sport van de meest ludieke cocktails te bestellen en de live muziek was ook niet eens slecht. Een TOP afsluiter van een te gekke reis!! Om het nachttarief te omzeilen, dook ik net voor 12 uur in een taxi terug naar mijn hotel. Ik zat met een brok in mijn keel naast de chauffeur, want het afscheid van de rest viel me best een beetje zwaar…

WED 1 JULY

Mijn allerlaatste dag en wederom in mijn uppie in Zuidoost Azië stond vooral in het teken van mijn bagage zo efficiënt mogelijk inpakken, wachten op de bestelde taxi naar het vliegveld en mijn 2 vluchten terug naar huis. Uiteraard had ik weer bijna een uur vertraging met mijn Air Asia vlucht, maar "no worries mate", want ik had expres genoeg tijd gepland tussen mijn vluchten in. Ik kwam aan op KLIA Terminal 2 en moest met de KLIA Ekspres naar Terminal 1 voor de intercontinentale vluchten. De bagage drop-off was nog niet eens open, dus ik slenterde wat langs de winkeltjes en kocht mijn laatste blikje ijskoffie op Maleise bodem. Aangezien ik echt geen trek meer had in rijst en noedels belandde ik uiteindelijk na de douane met mijn laatste cash bij de Burger King en bestelde ongegeneerd een Whopper menu. Heerlijk! De KLM kist vloog netjes op tijd, dus om 23.20 uur taxieden we richting de startbaan. Les voor een volgende lange vlucht: een stoel langs het gangpad en zeker niet bij het raam op een rij waar niet eens een raam blijkt te zitten! Ik keek de feel good movie Pride en de sportieve film McFarland USA over een cross country running team. Ik kon mijn draai op mijn vliegtuigstoel niet vinden, dus ik heb weinig geslapen, maar het vliegtuigontbijt maakte alles goed: blueberry pancakes! Na al die eieren, noedels en rijst smaakte die KLM pannenkoeken fan-tas-tisch! Rond 6.00 uur landden we op Nederlandse bodem en na alle douane en bagageband perikelen, pakte ik de trein naar Dordrecht waar nichtje Martine me oppikte voor het laatste stukje naar huis…

Het was in één woord FUYOH zoals de Malays zeggen! Ofwel "awesome" volgens mijn Australische reismaten. Op naar een volgende trip ergens op deze aardkloot en indien nodig zelfs solo, want dat is me onverwacht goed bevallen!

Tot slot TERIMA KASIH (hartelijk dank) voor het lezen van mijn Maleise avonturen!

P.S. Een link naar een selectie van de beste en leukste foto's volgt op korte termijn.