VAN 3D NAAR DINER

Een week na het weerzien met Richard en Dominique op de prachtige Lofoten, zaten we weer in stedelijk gebied: de Noorse hoofdstad Oslo.

Eenmaal afgezakt naar het Zuiden kwam het mooie weer ons tegemoet. De hagel, sneeuw en dikke bewolking maakten plaats voor blauwe lucht en een licht briesje. De zon warmden onze jassen terwijl we in de haven naar de dobberden bootjes keken. Het duurde niet lang meer voordat de kades, nog vol toeristen, leeg zouden zijn. Maar nu was het nog druk en gezellig. Zeemeeuwen scheerden over het rustige water en een stel zwanen showden hun elegante verenpak in het herfstlicht.

Volop herfst
Okergeel, roestrood en mosgroen: de herfst was volop in gang en we genoten er ontzettend van. In het park van de nabijgelegen vesting Akershus speelden we als kinderen met het kleurige bladerdek. De rondvliegende blaadjes trokken de aandacht van een man, die we later zouden leren kennen als Jørn. Hij bood aan een aantal foto's van ons te maken met zijn eigenen onze camera. Een toestel zoals die van hem hadden we echter nog nooit eerder gezien: twee digitale cameraatjes naast elkaar in een metalen frame, verbonden aan twee kabeltjes die beiden uitkwamen bij één drukknop.

Net echt
De constructie bleek een zelfgefabriceerde 3D-camera te zijn. Door twee foto's tegelijkertijd te maken, ieder vanuit een iets ander standpunt, en het beeldmateriaal later met de computer over elkaar heen te plaatsen, creëerde hij diepte in het beeld. Met het blote oog lijkt het dan nog op een zeer onscherpe foto maar dat verandert zodra je een 3D-bril op zet. En het toeval wilde dat Jørn deze brilletjes, gemaakt van karton met één rood en één groen venster, bij zich had. Deze basale methode leidde nog niet tot het effect wat je ziet in een 3D-bioscoop maar gaf toch zeker wel een goede indruk. Vervolgens toverde hij een Fujifilm W3 camera uit zijn zak voor het 'echte' werk. Fuji had hem er één geschonken omdat hij, als lid van een 3D-fotoclub, wellicht van toegevoegde waarde kon zijn voor de ontwikkeling van beeldmateriaal voor de 3D-televisie (waar op dit moment heel weinig films voor verkrijgbaar zijn). Hij toonde ons de geschoten foto's van een kinderboerderij en het effect was verbluffend. Alsof je de dieren zo kon aanraken.

Uitnodiging
Geleid door het enthousiasme van onze persoonlijke fotograaf ging de herfst-fotoshoot door tot de duisternis inviel. Ondertussen hadden meer stelletjes ons voorbeeld gevolgd en werd er in het park op los gegooid en gedwarreld. In een knus, klein cafeetje ontdooiden we na afloop onze koud geworden ledematen en trakteerden we Jørn op warme chocolademelk als dank voor zijn hulp. Hier vertelde hij dat zijn gezin regelmatig voor een paar dagen buitenlandse reizigers ontving, als onderdeel van een cultureel programma. Ook ontdekten we dat Jørn goudsmid was met een atelier aan huis. Hij nodigde ons uit om binnenkort langs te komen om zijn gezin te ontmoeten en een kijkje te nemen in zijn werkruimte. De volgende dag voegde hij er via de e-mail aan toe dat hij ons tijdens het geplande bezoek ook graag wilde trakteren op een typisch Noorse lunch. Je begrijpt, de afspraak was snel gemaakt en twee dagen later stonden we op zijn stoep.

Hart voor het vak
Jørn, zijn vrouw en twee kinderen woonden in Bøler dat zo'n 20 minuten met de metro van Oslo Centrum af lag. Hier zaten ze in een wijk voor 'artistiekelingen'. De huizen, gebouwd door de overheid, hebben allen een werkruimte aan de zonkant zodat elke kunstenaar zo lang mogelijk in daglicht kan werken. Om er neer te kunnen strijken moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Familie Lang woonden er nu al jaren en met veel plezier. Zijn workshop van ongeveer drie bij drie meter deelt Jørn met Jan Ivar, een collega die een paar jaar geleden een herseninfarct kreeg die de rechter kant van zijn lichaam deels verlamde. Zijn liefde voor het vak was daarmee echter niet stilgelegd. Samen met Jørn ontwikkelde hij een hulpstuk dat de functie van zijn rechterhand verving en waarmee hij in staat is te blijven werken. Een keer per week reist Jan Ivar naar het atelier Bøler af. Een reis die hem per bezoek zes uur kost.

Leren converseren
Het infarct beschadigde ook Jan Ivars spraakvermogen waardoor hij nu alleen met genoeg tijd wat woorden kan uitspreken. Volzinnen zijn er niet meer bij. En dan wilden wij met hem in het Engels praten, wat het niet makkelijker voor hem maakte. Zoekend naar woorden, schoten zijn blauwe ogen van links naar rechts. Seconden en minuten kwam er niets ander uit zijn mond dan 'uhm'. Steeds in een andere toon, iedere keer versterkt met een ander inzicht, een nieuw stukje van de puzzel. Met zijn handen zei hij wat zijn mond weigerde. Zelden hoorden we zo'n duidelijk verhaal.

Helaas, Brunost-kaas
Samen met Jan Ivar namen wij plaats in de woonkamer aan de door Jørn gedekte tafel. Op het blad stonden onder andere verschillende kazen (waaronder de speciaal voor ons gehaalde Edammer), door Jørns vrouw Tyra gebakken brood, druiven en jam. We aten niet van borden maar van dikke, houten snijplanken. Onze gastheer toonde ons de bereiding van de 'Noorse wrap': een aardappelpannenkoek met daarop zuivelspread (zoals geitenkaas) met een paar plakjes gerookt lamsvlees, wat erg goed smaakte. Hilariteit alom toen Rosa de 'pot' Brunost (Noorse kaas) probeerde open te draaien. Na wat gewrik aan de caramelkleurige 'dop' liet Jørn weten dat er helemaal geen deksel op de kaas zat. De vettige cilinder die deels uit zijn wikkel stak, bleek het broodbeleg zelf te zijn.

De andere kant
De lunch werd een aantal keren onderbroken door de binnenkomst van Jørns dochter Inga, zoon Tormod en vriend Arne. Daar zaten we dan in Noorwegen, in een Noors huis, te midden van een Noors gezin en vriendengroep aan een Noorse maaltijd. Wat hadden we toch een geluk ook hier het land van 'binnen uit' te kunnen ervaren.

Takk familie Lang, Arne en Jan Ivar!