Cuba no es para entenderla pero para vivirla! (Don't try to understand Cuba,but live it!!)

Inmiddels zit ik hier eigenlijk alweer een hele tijd in Havana en ben ik zelfs al over de helft van mijn stage hier heen! Ik had me voorgenomen om elke week een blog te schrijven, maar soms gaan dingen nu eenmaal niet helemaal volgens plan :P Maar misschien is het er niet toe komen een blog te schrijven ook wel weer een goed teken, namelijk een teken dat ik het hier erg naar mijn zin heb. Het is 3 weken geleden dat ik Joris adios kuste en ik in mijn uppie achterbleef in Havana. In het begin was het zeker erg schakelen, wennen en acclimatiseren, maar inmiddels ben ik alweer heel wat ritjes in oude oldtimers, Spaanse gesprekken, kusjes en complimenten op straat, salsalessen verder en zo steeds meer ingeburgerd :P

Cuba blijft me fascineren, de politiek, de gereguleerde pers ( Het journaal wordt altijd vooraf gegaan door soort Cuba promotie filmpje), de eindeloze hoeveelheid afbeeldingen overal van Fidel, Che, Jose Marti, Camillo Cienfuegos en andere helden uit de Revolutie, de vervallen huizen, de oude auto's, de lege schappen in de winkels en het gebrek aan spullen.
De schaarste aan spullen is iets wat je overal tegenkomt. Je ziet het in de huizen van mensen, iedereen heeft de basis, tafel, bank, bed, tv etc, maar heel weinig extra. In de polikliniek gingen we een wond hechten, maar de hecht naald ging heel moeilijk door de huid, dat bleek niet aan de huid van de patiënt te liggen, maar aan het feit dat er alleen stompe naalden waren, met scherpe punt hadden ze niet meer! Daarnaast wordt alles hier gebruikt tot dat het echt, echt , echt niet meer kan, waar we in Nederland iets aal 5 keer hadden weggegooid wordt het hier keer op keer gerepareerd en hergebruikt.

De combinatie van een communistisch regime en een Caribisch eiland blijft natuurlijk ook een uniek, het is een hele gecontroleerde en georganiseerde maatschappij, maar tegelijk is het een tropisch eiland waar het elke dag rond de 30 graden is, mensen buiten leven, muziek maken en dansen en vrij lijken te zijn, terwijl de vrijheid natuurlijk wel degelijk beperkt is. Maar zoals de titel ook zegt, je moet Cuba niet willen begrijpen, je moet het leven!

Maargoed ik kan geloof ik wel een boek over Cuba gaan schrijven, maar nu even over mijn afgelopen weken hier in Havana. De rede dat ik hier ben is natuurlijk mijn coschap. Ik heb 3 weken van mijn coschap (eerstelijns geneeskunde) erop zitten. Ik zal heel even kort uitleggen hoe de zorg hier is georganiseerd. Ten eerste de gezondheidszorg in Cuba is volledig gratis, het enige waar de patiënt voor moet betalen zijn medicijnen, maar die worden wel gesubsidieerd door de regering. De eerstelijns zorg die bij ons bestaat uit de huisarts en de GGD (en verloskundige, psycholoog,fyso) bestaat hier uit de polikliniek (waar verscheidende specialisten werken en diagnostiek kan worden gedaan) en de daarbij behorende consultorio's waar Familiedokters werken.

De eerste week van mijn stage zat ik bij de "cuerpo de guardia"/Urgencia van de polikliniek, het best te vergelijken met de huisartsenpost in Nederland. De dokter met wie ik meeliep was heel enthousiast, dus dat was erg fijn. Ik zal proberen een beetje een beeld te schetsen hoe het er daar aan toe ging: De consulten vinden plaats in een klein kamertje, een ventilator verzorgd iets verkoeling, een bureau, 3 stoelen, een wastafel en een onderzoeksbank(hier geen zachte gestoffeerde bank, maar een harde ijzeren tafel) . De ramen bestaan uit een soort brede aluminium luxaflex (ik weet niet hoe ik het beter kan beschrijven), wat de hele tijd "open"staat en waar ook regelmatig patiënten even wat komen vragen terwijl er gewoon een consult bezig is. Even een receptje voor medicatie vragen tussendoor, of even vertellen dat ome Jose zich gister toch niet zo goed voelde, maar dat nichtje Maria gelukkig zus of zo.. etc en een dergelijke gesprek door het raam wordt dan vaak afgesloten met kus geluidjes mwahmwahmwah, chiao mi amor (dag mijn liefste). Ook is het niet ongewoon dat er tegelijkertijd ook nog iemand de deur aan de andere kant van de consultenkamer open heeft gedaan om te vragen of hij nu niet snel geholpen kan worden, en de patiënt, met wie je eigenlijk een gesprek aan het voeren was ineens een bakje op tafel zet met de eigengemaakte pudding voor de lunch van de dokter. Het is dan ook nog eens zo dat de geneeskundestudenten hier al vanaf het 1e studiejaar meelopen in de kliniek, dus is het ook niet ongewoon dat de consultkamer zelf gevuld is met de dokter, ik + 3-4 studenten die of staan of op de onderzoeksbank zitten.(concluderend een patiënt heeft hier geen privacy). Aan de andere kant van de deur is de wachtkamer die gedurende de dag eigenlijk altijd gevuld is en niemand een afspraak heeft, maar gewoon om de beurt naar binnen mag. Je kunt je vast voorstellen dat deze situatie kan resulteren in redelijk hectische dagen en dat waren het ook, maar ik heb er veel van geleerd! Over hoe de zorg is georganiseerd hoe, wat er voor protocollen zijn, wat veel voorkomende diagnoses zijn en hoe daar op wordt gehandeld en ook hoe anders de arts-patiënt relatie hier is in vergelijking met Nederland, enerzijds veel amicaler, anderzijds is de arts hier meer autoritair en de patiënt minder eisend.

De afgelopen weken zat ik met name in een consultorio, de werkplek van de familiedokter. Een polikliniek verzorgd de zorg van een bepaald gebied (25.000pers) en de buurt is weer onderverdeeld in ongeveer 25 consultorio's die elk rond 1000 patiënten hebben. Elk consultorio bestaat uit een familiedokter en een verpleegster, vroeger was het ook zo dat ze beide ook de de wijk waar ze werkte moesten wonen, idealiter het huis naast het consultorio. De familiedokter kent alle mensen die in een bepaalde wijk wonen, de dossiers zijn niet op naam geordend maar op adres en van elke adres wordt genoteerd wie er wonen, hoe de levensomstandigheden zijn, hoe de familie functioneert en of de mensen die er wonen bepaalde ziektes hebben of gezondheidsrisico's. Alle mensen worden jaarlijks 1 keer gezien door de familiedokter, als iemand een gezondheidsrisico heeft (bijv. roken) 2x per jaar en bij ziekte of beperking min 3xper jaar. Het werk van de familiedokter bestaat oa uit zwangerencontrole (bij ons verloskundige), Kinderencontrole (bij ons het consultatiebureau) ouderencontrole, preventie, monitoren en dagelijkse vragen over ziekte/gezondheid, waarbij familidokter evt therapie start of voor verdere diagnostiek doorverwijst naar polikliniek/kliniek. De gang van zaken is bij het consultorio een stuk rustiger, veel controles en preventie. Het is opvallend dat hier in de eerste lijn de gezondheid van het individu niet echt op 1 staat, maar meer de gezondheid van de gehele populatie op 1, waar het individu natuurlijk onderdeel van uitmaakt.

Naast mijn dagen in het consultorio heb ik onder ander bij kinderpsychiatrie, specialist oudere geneeskunde en traditionele natuurlijke geneeswijze meegekeken. Traditionele geneeskunde is hier een officieel specialisme na je opleiding tot dokter en maakt hier een belangrijk onderdeel uit van het revalidatieteam van de polikliniek met oa fysiotherapeut, psycholoog, logopedist.
De stage bevalt dus goed, al is het soms wel jammer dat je toch weinig echt zelf kan doen zoals je kan in Nederland, maar door te observeren en af en toe wel iets te kunnen doen leer je toch ook heel veel.

Overdag dus bezig met de stage, maar daarnaast is er ook nog genoeg tijd voor andere leuke dingen! Ik heb salsalessen (maar liefst 4u per week, dus ik kom terug als salsapro :P), wekelijks Spaanse les, af en toe avondje naar de bios (wel kakkerlakje op de voet, maar prachtig beeld, engelsgesproken met spaanse ondertiteling voor slecht 5cent ofzo)en in het weekend naar het strand geweest, en naar prachtig natuurgebied in de buurt waar we gehiked hebben. Daarnaast zijn we afgelopen week naar de Fabrica de artes Cubano geweest, een uitgaansgelegenheid. Ik wist niet wat ik zag het was echt prachtig en eigenlijk oncubaans (beetje Berlijns). Een oud fabrieksgebouw met binnen 2 danszalen met oa live concert, een groot café met groot scherm voor evt. films en meerdere gangen vol met kunst, foto's , schilderijen etc. Morgen gaan we hier weer heen samen met een groep van 14 andere Leidse geneeskunde studenten die deze week zijn begonnen aan een 4weken durende minor, dus genoeg Leidenaren bij elkaar om er een mooie 3 oktoberrrr van te maken!

Ik ga nu stoppen, want ik moet naar mijn salsales,

Hasta luego y hasta la vitoria siempre!
Besos